در دنیای کسب‌وکار امروز، یکپارچگی و کارایی عملیاتی به‌ویژه در صنایع تجهیز محور مانند صنعت پتروشیمی که پیچیدگی‌های فراوانی در مباحث زنجیره تأمین دارد، بسیار مورد اهمیت است.
سیستم‌های برنامه‌ریزی منابع سازمانی (ERP) به‌عنوان ابزاری جامع و یکپارچه، توانایی مدیریت و بهینه‌سازی فرایندهای پیچیده این صنعت را فراهم می‌کنند.
این مقاله به بررسی نقش ERP در مدیریت زنجیره تأمین با تمرکز بر صنعت پتروشیمی می‌پردازد.
اهمیت ERP در زنجیره تأمین
سیستم ERP به‌عنوان یک سیستم جامع و یکپارچه، عملکرد واحدهای مختلف سازمان، از مباحث جذاب مدیریت مانند مباحث مالی و تولید گرفته تا مدیریت زنجیره تأمین، نگهداری و تعمیرات، آموزش، منابع انساني و غیره را به هم متصل می‌کند.
این ویژگی‌ها باعث می‌شود اطلاعات به‌صورت لحظه‌ای و در تمامی سطوح سازمان بنا بر صلاحديد مديران در دسترس باشد. در صنعت پتروشیمی که با حجم بالای مواد اولیه، تنوع محصولات و حساسیت بالا به تغییرات بازار مواجه است، این یکپارچگی می‌تواند ارائه خدمات واحدهای مختلف را تسریع بخشد.
در منطقه عملیاتی عسلویه می‌توان از سیستم مدیریت منابع سازمانی ERP IFS در شرکت‌های پیشروی پتروشیمی مانند پتروشیمی آریاساسول، پتروشیمی زاگرس و دیگر شرکت‌ها بازدید نمود. برای کسب اطلاعات بیشتر با ما در ارتباط باشید.
در این راستا به مزایای این سیستم جامع ERP در زنجیره تأمین پتروشیمی خواهیم پرداخت.
مزایای ERP در زنجیره تأمین صنعت پتروشیمی
1. یکپارچگی اطلاعات:
- مهم‌ترین مزایای ERP در پتروشیمی‌ها، ارتباط یکپارچه اطلاعات میان واحدهای مختلف است. به‌عنوان‌مثال، ارتباط مستقیم بین واحد خرید و انبار امکان پیش‌بینی دقیق‌تر نیازهای مواد اولیه را فراهم می‌آورد.
2. دسترسی به اطلاعات لحظه‌ای:
- سیستم ERP مجهز به داشبوردها و ابزارهای هوش تجاری است که داده‌های لحظه‌ای درباره وضعیت زنجیره تامین شرکت‌های پتروشیمی را ارائه می‌دهد. این قابلیت به تصمیم‌گیری سریع در شرایط بحرانی مانند نوسانات قیمت مواد نفت و گاز یا پیچیدگی‌های لجستیکی ERP در صنعت پتروشیمی کمک می‌کند.
3. کاهش هزینه و افزایش بهره‌وری:
- با خودکارسازی فرایندهای دستی مانند ثبت سفارش و مدیریت موجودی، زمان و منابع سازمان به‌صورت بهینه تخصیص می‌یابد و دسترس‌پذیری به قطعات، مواد و تجهیزات به‌صورت چشمگیر افزایش می‌باید. همچنین سیستم‌های ERP در صنعت پتروشیمی امکان پیش‌بینی نیازها و مدیریت تقاضا را بادقت بیشتری فراهم می‌کنند.
4. ارتقای شفافیت و کنترل:
- داده‌های متمرکز در سیستم ERP، امکان نظارت شفاف و دقیق بر عملکرد زنجیره تأمین و شناسایی نقاط ضعف را ایجاد می‌کند. همان‌طور که می‌دانیم عدم شفافیت بر داده‌های زنجیره تامین در صنعت پتروشیمی، می‌تواند هزینه‌های سنگینی برای کشورمان به همراه داشته باشد.
ERP با ارائه رویکردی یکپارچه از موجودی‌ها در تمامی انبارها و مراکز تولیدی، امکان برنامه‌ریزی دقیق‌تر و کاهش زمان چرخه تولید را فراهم می‌آورد. در صنعت پتروشیمی که مدیریت دقیق مواد شیمیایی و خطرناک امري حیاتی است، این قابلیت ارزش بالایی دارد.
سیستم برنامه‌ریزی منابع سازمانی (ERP) یک نرم‌افزار جامع است که با خودکارسازی، بهینه‌سازی و تسهیل فرایندهای کلیدی کسب‌وکار، نقش اساسی در یکپارچه‌سازی عملکردهای مالی، زنجیره تأمین، تولید، بازرگانی، نگهداری و تعمیرات، گزارش‌دهی و مدیریت منابع انسانی ایفا می‌کند.
این سیستم در زنجیره تأمین به کارشناسان و مدیران سطوح مختلف سازمان‌ها اين امکان را می‌دهد تا بدون نیاز به مراجعه به منابع مختلف، دیدی جامع و یکپارچه از عملیات سازمان خود داشته باشند و ارتباط میان اجزای مختلف را تحلیل کرده و تأثیر متقابل آنها را بهتر درک بنمايند. به‌عنوان‌مثال ارتباط تأمین‌کنندگان، تیم تدارکات، محدودیت‌های مالی تا تحقق نیاز درخواست‌کنندگان قطعات یدکی مانند تیم نگهداری و تعمیرات یا تأمین مواد اولیه، تیم بهره‌برداری را مورد اجرا و پایش قرار دهند.
به‌کارگیری سیستم‌های ERP در زنجیره تأمین از اهمیت زیادی برخوردار است، زیرا با ساده‌سازی فرایندها، باعث صرفه‌جویی در زمان و هزینه می‌شود و نیاز به به‌روزرسانی دستی اطلاعات توسط کارکنان را حذف می‌کند.
ماژول‌های پیشرفته زنجیره تامین در ERP پتروشیمی‌ها از ابزارهای دیجیتال متعددی از جمله داشبوردها، هوش تجاری، فناوری اینترنت اشیا (IoT) استفاده می‌کنند که به بهبود و تسهیل بیشتر فرایندهای زنجیره تأمین صنعت پتروشیمی کمک می‌کنند.
انواع تقاضا و پيش بيني تقاضاي قطعات یدکی
تقاضا به صورت‌های مختلفی در صنعت وجود دارد. برخی از این تقاضاها به شرح ذیل هستند:
- تقاضای مواد خام توسط واحد بهره‌برداری که تأمین‌کننده ی این تقاضا واحد خرید و تدارکات است.
- تقاضای مواد نیمه‌ساخته توسط واحدهايی مثل بهره‌برداری و نگهداری و تعمیرات که تأمین‌کننده ی این تقاضا واحد خرید و تدارکات است.
- تقاضای محصول نهایی توسط مشتری که تأمین‌کننده ی این تقاضا واحد فروش، تولید و بهره‌برداری است.
ERP با تحلیل داده‌های گذشته، شرایط بازار و استفاده از الگوریتم‌های هوش مصنوعی، امکان پیش‌بینی دقیق تقاضا را فراهم می‌کند. این پیش‌بینی‌ها عملکرد شرکت‌های پتروشیمی را بهبود می‌دهد.
مزایای بهره‌گیری از ERP در زنجیره تأمین
یکپارچگی و تصمیم‌گیری آگاهانه‌تر: با انتقال فرایندهای مدیریت زنجیره تأمین به سیستم ERP ، می‌توانید تمامی فعالیت‌ها و رویدادهای مرتبط را به‌صورت یکپارچه در یک سیستم مشاهده کنید. این رویکرد امکان تحلیل دقیق‌تر، برقراری ارتباط مؤثرتر با بخش‌های مختلف، صرفه‌جویی در هزینه‌ها و تمرکز بیشتر بر راهکارهای بهینه برای رشد کسب‌وکار را فراهم می‌کند.
دسترسی به اطلاعات در زمان موردنیاز: سیستم‌های ERP با ارائه سریع اطلاعات موجب می‌شود عملکرد زنجیره تأمین به طور مداوم ارزیابی شده و در صورت بروز اختلال یا تغییرات بازار، پاسخ‌های سریع و کارآمد ارائه شود.
به طور مثال در حوزه ي واردات می‌توان به‌موازات تمامي خریدهای غیرمستقیم و مستقيم را بررسي و پيگيري كرد چه‌بسا می‌توان با ايجاد گزارش‌های شخصی‌سازی‌شده تمامي فرایندهای خريد را در اختیار مديران قرارداد كه اين امر در كنترل بازه ي زماني سفارش تا تحويل و فرايند هاي اين پروسه تاثير به سزايي دارد و همچنين موجبات كنترل آن را نيز فراهم مي نمايد.
صرفه‌جویی در زمان و هزینه از طریق اتوماسیون: خودکارسازی فرایندهای وقت‌گیر، مانند صدور صورت‌حساب‌ها، نه‌تنها زمان کارکنان را برای تمرکز بر امور استراتژیک آزاد می‌کند، بلکه سرعت توزیع را افزایش داده و به رعایت مقررات کمک می‌کند.
حذف موانع ارتباطی بین بخش‌ها: در بسیاری از سازمان‌ها، عدم اشتراک اطلاعات بین بخش‌ها ممکن است منجر به بروز مشکلات غیرمنتظره شود. سیستم ERP این موانع را از بین برده و با یکپارچه‌سازی داده‌ها در یک محل، امکان مشاهده و استفاده همه بخش‌ها از اطلاعات مشترک را فراهم می‌کند.
به‌عنوان‌مثال ارتباط بين واحد خرید، تدارکات، انبار، برنامه‌ریزی توليد و برنامه‌ریزی نگهداری و تعمیرات از مهم‌ترین بخش‌های زنجيره ي تأمین است كه يك سيستم يكپارچه آن را به‌صورت دايناميك كنترل و هدايت می‌کند. با تنظيم دسترسي صحيح به‌ازای هر کاربر نيز می‌توان افراد را از پروسه ي اطلاعات مرتبط با وظايفشان مطلع ساخت.
افزایش شفافیت و کنترل: كنترل و شفاف‌سازی اطلاعات منجر به بهبود در عملکرد سازمان می‌شود. این شفافیت به مدیریت عوامل کلیدی موفقیت مانند کنترل موجودی، تکمیل سفارش‌ها، بهره‌وری کارکنان و پیش‌بینی آینده کمک می‌کند.
ایجاد بستر مناسب برای رشد کسب‌وکار: با بهره‌گیری از امکانات مدرن سیستم‌های ERP و ماژول‌های زنجیره تأمین آن، کسب‌وکار شما آمادگی بیشتری برای توسعه خواهد داشت. شما می‌توانید مدل‌های تجاری نوآورانه‌ای مانند اشتراک محوری را پیاده‌سازی کنید، به بازارهای جدید وارد شوید، و مشتریانی با الگوهای خرید متفاوت جذب کنید که در نهایت به توسعه کسب‌وکار شما کمک می‌کند
مراحل پیاده‌سازی ERP در زنجیره تأمین صنعت پتروشیمی
1. تشکیل تیم تخصصی:
در ابتدای مسیر، تیمی متشکل از کارشناسان و مدیران واحدهای زنجیره تأمین، خرید، انبار و تدارکات، به همراه نمایندگان بخش‌های مالی و IT تشکیل می‌شود. این تیم مسئول تحلیل نیازها، تعریف اهداف و شناسایی چالش‌های موجود است. ارتباط نزدیک این واحدها با یکدیگر، نقش اساسی در موفقیت پیاده‌سازی ERP ایفا می‌کند.
2. انتخاب نرم‌افزار مناسب:
پس از شناسایی نیازهای سازمان، باید سیستمی انتخاب شود که قابلیتهای پیشرفته‌ای مانند مدیریت موجودی، برنامه‌ریزی تأمین مواد اولیه، نظارت بر جریان کالاها و مدیریت تدارکات را داشته باشد. نرم‌افزاری که امکان سفارشی‌سازی و ادغام با فرایندهای خاص صنعت پتروشیمی را ارائه دهد، اولویت دارد.
3. آماده‌سازی داده‌ها:
داده‌های مرتبط با موجودی انبار، تأمین‌کنندگان، سوابق خرید و سفارش‌ها باید پاکسازی و بهینه‌سازی شوند. این مرحله شامل دسته‌بندی و استانداردسازی داده‌ها برای انتقال به سیستم جدید است تا دقت و یکپارچگی در اطلاعات تضمین شود.
4. آزمایش و اعتبارسنجی:
پس از نصب نرم‌افزار، مراحل شبیه‌سازی فرایندها در محیط آزمایشی انجام می‌شود. به‌عنوان‌مثال، پردازش سفارش خرید، مدیریت کالاهای ورودی و تخصیص منابع در زنجیره تأمین بررسی می‌شود تا از عملکرد صحیح سیستم اطمینان حاصل شود.
5. آموزش کاربران:
برگزاری دوره‌های آموزشی برای کاربران نهایی، از جمله کارکنان انبار، کارشناسان خرید و مدیران تدارکات، ضروری است. آموزش نحوه استفاده از ابزارهای ERP، مانند مدیریت سفارش‌ها، ردیابی موجودی و صدور گزارش‌ها، بهره‌وری را افزایش می‌دهد.
گردآورنده: کیمیا ابراهیمی